پمپ هیدرولیک چیست؟ انواع و عملکرد

پمپ هیدرولیک قلب تپنده هر سیستم هیدرولیکی است. این قطعه مکانیکی، انرژی چرخشی موتور (معمولاً الکتریکی یا دیزلی) را به انرژی هیدرولیکی (جریان سیال تحت فشار) تبدیل می‌کند تا به عملگرها (جک‌ها و موتورهای هیدرولیکی) قدرت لازم برای انجام کار را بدهد. بدون پمپ، عملاً هیچ حرکتی در یک سیستم هیدرولیک اتفاق نمی‌افتد.

اما پمپ هیدرولیک دقیقاً چگونه کار می‌کند؟ چه انواعی دارد و هر کدام برای چه کاربردی مناسب هستند؟ اگر به دنبال پاسخ این سوالات و درک عمیق‌تر این قطعه حیاتی هستید، این مقاله جامع برای شما نوشته شده است.

پمپ هیدرولیک چگونه کار می‌کند؟

برخلاف تصور رایج، پمپ هیدرولیک به طور مستقیم “فشار” تولید نمی‌کند، بلکه وظیفه اصلی آن ایجاد جریان یا دبی سیال (روغن هیدرولیک) در سیستم است. فشار زمانی به وجود می‌آید که این جریان با مقاومت روبه‌رو شود، مانند زمانی که وزن یک بار روی جک قرار می‌گیرد یا مانعی در مسیر جریان وجود دارد. فرآیند کاری پمپ به این صورت است که با چرخش اجزای داخلی مانند دنده‌ها، پره‌ها یا پیستون‌ها، در دهانه ورودی پمپ یک منطقه کم‌فشار یا خلاء نسبی شکل می‌گیرد.

در این حالت، فشار اتمسفر روی سطح روغن مخزن باعث حرکت روغن به سمت پمپ و وارد شدن آن به فضای کم‌فشار می‌شود. سپس اجزای داخلی پمپ، روغن را به سوی خروجی هدایت می‌کنند و به دلیل کاهش حجم، روغن در مسیر خروجی فشرده شده و با سرعت و انرژی بیشتری خارج می‌شود. این جریان پرفشار از طریق شیلنگ‌ها و شیرآلات به سمت عملگرهای مختلف هدایت می‌گردد و عملکرد مورد نظر را در سیستم به انجام می‌رساند.

برای اطلاع از قیمت جک هیدرولیک کلیک کنید

انواع پمپ های هیدرولیک

انواع پمپ های هیدرولیک از مکانیسم های مختلفی برای ایجاد جریان و فشار سیال استفاده می کنند.

پمپ دنده ای

پمپ های دنده ای داخلی و پمپ های دنده ای خارجی دو نوع اصلی پمپ دنده ای هیدرولیک هستند. پمپ های دنده ای خارجی دارای دو چرخ دنده هستند که خار های آن ها همگی به صورت خارجی چیده شده اند. پمپ‌های دنده داخلی نیز دارای دو چرخ دنده هستند و خارهای هر دو دنده به صورت داخلی چیده شده‌اند و یک چرخ دنده در داخل دیگری می‌چرخد.

درهر دو نوع پمپ دنده ای، چرخ دنده ها می چرخند و محفظه هایی را ایجاد می کنند که منبسط و منقبض می شوند که باعث ایجاد جریان و فشار سیال می شود. پمپ های دنده هیدرولیک به دلیل تطبیق پذیری، کارایی و طراحی نسبتاً ساده محبوب هستند. علاوه بر این، می توانند در طیف گسترده ای از زمینه های محصول مصرفی، صنعتی و تجاری استفاده شوند.

پمپ پره‌ای یا کارتریجی

پمپ های پره ای شامل دو نوع پره‌ای متعادل و پره‌ای نامتعادل است. در ساختار این پمپ‌ها، تیغه درون محفظه‌ای به نام روتور قرار می‌گیرند. این پره‌ها با سرعت بالا چرخیده و با ایجاد نیروی گریز از مرکز، سیال را به حرکت درآورده و آن را به طرف سیستم هیدرولیک هدایت می‌کنند. در پمپ پره ای متعادل، دبی خروجی متغیر نیست. خروج از مرکز برخی از پمپ‌های کارتریجی هیدرولیک قابل تنظیم است، از این‌رو به عنوان پمپ‌های جابجایی متغیر شناخته می‌شوند. در واقع، خروج از مرکز این نوع پمپ‌ها به‌وسیله تنظیم دستی یا مکانیزم جبران کننده فشار، کنترل می‌شوند.

پمپ‌های پره‌ای یکی از محبوب‌ترین پمپ‌های هیدرولیکی هستند، زیرا قیمت آنها مناسب است؛ فضای کمی اشغال می‌کنند؛ بازدهی و طول عمر بالایی دارند و بسیار کم صدا هستند. در سوله‌های صنعتی و کارگاه‌ها که با کمبود فضا مواجه هستند، این پمپ‌ها گزینه‌های کاملاً مناسبی به‌شمار می‌روند. هم‌چنین با کمترین هزینه تعمیر شده و به چرخه سیستم بازمی‌گردند.

پمپ پیستونی

پمپ های پیستونی هیدرولیک گران ترین و در عین حال با دوام ترین نوع پمپ های هیدرولیک می باشند. این نوع پمپ ها هم در مدارهای حلقه باز (Open Circuit) و هم حلقه بسته (Close Circuit) در حوزه هیدرولیک صنعتی و هیدرولیک راهسازی (هیدرولیک موبایل) به کار گرفته می شوند. پمپ پیستونی هیدرولیک بهترین و مناسب ترین انتخاب جهت به کارگیری در مدار هایی است که فشار کاری آنها بالا یعنی تا 700 بار می باشد

در این نوع پمپ ها تلورانس بین پیستون ها و سیلندر بسیار کم است و وجود این تلورانس کم بین پیستون و سیلندر، باعث دوام کمتر این نوع پمپ نسبت به سایر پمپ های هیدرولیک شده است و جهت افزایش طول عمر پمپ دو فاکتور تمیزی روغن پمپ و عدم آلودگی محیط کار بسیار حائز اهمیت می باشد.

این نوع پمپ ها طوری طراحی شده اند که پیستون ها به هنگام عبور از دهانه ورودی بر می گردند، به عبارتی حرکت به عقب پیستون در داخل سیلندر، موجب ایجاد فضای بیشتر و در نتیجه موجب فشار کمتر از فشار اتمسفر و ایجاد خلاء می نمایند و در نهایت امکان ورود روغن به محفظه های پمپ را فراهم می نمایند. آنگاه در دهانه خروجی عمل “رفت” را انجام داده و روغن را با فشار به طرف سیستم هدایت می نماید. از نظر طراحی پمپ های پیستونی هیدرولیک به دو نوع تقسیم می شوند:

1. محوری (Axial Piston Pump)
2. شعاعی (Radial Piston Pump)

کلام آخر

پمپ های هیدرولیک دستگاه هایی در سیستم های هیدرولیک هستند که سیال هیدرولیک را از نقطه ای به نقطه دیگر حرکت می دهند و نیروی لازم برای حرکت جک هیدرولیک را تولید می کنند. صنایع ساخت و ساز، حفاری، خودروسازی، کشاورزی، تولیدی و پیمانکاری دفاعی تنها چند نمونه از عملیاتی هستند که نیروی هیدرولیک را در فرآیندهای عادی و روزانه اعمال می کنند. برای اطلاعات بیشتر در مورد انتخاب نوع پمپ هیدرولیک ، موجودی  در بازار ایران و  آگاهی از قیمت پمپ هیدرولیک با کارشناسان فنی و فروش نیوان تماس بگیرید.