شیر یک‌طرفه هیدرولیک (چک ولو هیدرولیک)

چک ولو را می توان از انواع شیر های هیدرولیکی نامید. در حالت عادی، در یک خط لوله، اگر جریان سیال کم شود، ممکن است بخشی از سیال در جهت مخالف به حرکت در آمده و جریان پیدا کند. در این حالت اگر از شیر دو طرفه در خط لوله استفاده شده باشد، جریان از شیر باز نیز عبور کرده و اصطلاحاً گفته می شود که در سیستم برگشت جریان وجود دارد. این در حالی است که در برخی از فرایندها این برگشت جریان می‌ تواند به دستگاه های صنعتی خسارت های ناگواری وارد کند. برای مثال، اگر در پمپ ها برگشت جریان وجود داشته باشد، به سیستم پمپ خسارت وارد شده و پمپ از کار می افتد. به همین خاطر است که در صنایع مختلف و به خصوص در سیستم های هیدرولیکی از این قطعه استفاده می شود. شیر یکطرفهی در دسته بندی شیرهای صنعتی، در دستۀ Self-automate قرار می گیرد؛ زیرا به صورت خودکار عمل می کند.

در این بخش مقاله چک ولو چیست به طرز کارکرد این قطعه می پردازیم. با نصب شیر های یک طرفه در خطوط جریان، اتفاقی که می افتد این است که امکان برقراری جریان تنها در یک جهت خط لوله امکان پذیر خواهد شد. به همین خاطر، در موقع نصب باید شیر را در همان جهتی که مورد نظر فرایند است، نصب کرد. نحوۀ عملکرد چک ولو به این گونه است که شیر به وسیلۀ یک درپوش لولایی یا توپی مسدود شده است. حرکت سیال در مسیر درست، با فشار ایجاد شده می تواند این درپوش یا توپ را منحرف کرده و جریان را برقرار کند. حال اگر فشار سیال پشت شیر بیشتر از فشار سیال در حال حرکت باشد، باید برگشت جریان اتفاق بیفتد؛ ولی به خاطر استفاده از این قطعه، درپوش (یا توپی) به جای خود بازگشته، جریان سیال قطع می شود. شیر های یکطرفه به صورت دستی یا با سیستم های کنترلی قابل تنظیم نیستند. این شیرها به صورت خودکار و با توجه به فشار سیال باز و یا بسته می شوند. امروزه طراحی های مختلفی برای این دستگاه صورت می گیرد. در ادامه با برخی محصولات چک ولو هیدرولیک شرکت نیوان آشنا می شویم.