- شیر کنترل جریان هیدرولیک (کنترل سرعت هیدرولیک)
- شیرهای کنترل فشار هیدرولیک
- شیرهای کنترل جهت هیدرولیک
- شیرهای یکطرفه هیدرولیک
- شیرهای ساندویچی(مادولار) هیدرولیکی
- پمپ دنده ای چدنی(طرح کامرشیال و پرمکو)
- یونیت هیدرولیک
- سیلندر هیدرولیک
- آکومولاتور هیدرولیک
- بلوک(منیفولد) هیدرولیک
- شیر کارتریجی (لاجیک ولو)
- یونیت نیوماتیک
- سیلندر پنوماتیک
- فلودیوایدر (مقسم جریان) هیدرولیک
- یونیت(دستگاه) تست هیدرولیک
- یونیت فیلتراسیون روغن هیدرولیک
پمپ دندهای هیدرولیک چیست و چه ویژگیهای دارد؟
در دنیای صنعت، که هر جزء نقشی حیاتی در عملکرد کلی سیستم ایفا میکند، پمپ هیدرولیک از جمله مهمترین و پرکاربردترین تجهیزات به شمار میرود. در میان انواع پمپهای هیدرولیک، پمپ دندهای هیدرولیک (Gear Pump) به دلیل طراحی ساده، کارایی بالا و توانایی انتقال سیالات مختلف، جایگاه ویژهای دارد. اگر به دنبال آشنایی عمیقتر با این قطعه صنعتی کاربردی هستید یا قصد خرید پمپ دندهای مناسب برای سیستم خود را دارید، با ما همراه باشید تا اطلاعات دقیق و جامعی را در اختیارتان قرار دهیم.
پمپ هیدرولیک دنده ای چیست؟
پمپ دندهای هیدرولیک نوعی پمپ جابهجایی مثبت دورانی است که وظیفه اصلی آن تبدیل انرژی جنبشی به انرژی هیدرولیکی است. این پمپ مایعات را با محاصره کردن پی در پی آنها در حجم ثابت و با کمک چرخدندههایی که به هم متصل شدهاند، به حرکت در میآورد تا انتقال سیال به شکل مکانیکی و با پمپاژ چرخهای انجام شود. اولین پمپ دندهای در حدود سال 1600 میلادی توسط یوهانس کپلر ساخته شد.
اجزا پمپ هیدرولیک دنده ای به طور کلی شامل موارد زیر است:
- چرخدنده محرک (Drive Gear)
- چرخدنده رانده/متحرک (Idler Gear)
- محفظه (Housing)
- شفت (Shaft)
- سمت مکش (Inlet Port / Suction Side)
- سمت تخلیه (Outlet Port / Discharge Side)
جنس پمپ دنده ای هیدرولیک
پمپ دنده ای هیدرولیک معمولاً دارای پوسته چدنی، دندههای فولادی آبکاری شده و محور فولادی هستند. همچنین، در این پمپها از بوش فولادی با پوشش برنزی نیز استفاده میشود. فولاد به دلیل خواص مکانیکی عالی و مقاومت بالا در برابر خوردگی و فرسایش، ماده ایدهآلی برای ساخت اجزای اصلی مانند محفظه پمپ، محورها، چرخدندهها و پیستونها است. برای قطعاتی که در معرض سایش قرار دارند، از فولادهای آلیاژی با کروم و نیکل بالا استفاده میشود. علاوه بر فولاد، از جنسهای دیگری مانند برنز برای پیستونها و بلبرینگها و گرافیت کربن، سرامیک و … برای بوشها نیز استفاده میشود. آلیاژها و کامپوزیتهای جدید نیز به پمپها اجازه میدهند تا مایعات خورنده مانند اسید سولفوریک را هدایت کنند.
انواع پمپ دندهای هیدرولیک
پمپهای دندهای هیدرولیک عمدتاً به دو نوع اصلی خارجی و داخلی تقسیم میشوند.
پمپ هیدرولیک دنده ای خارجی
این نوع پمپ از دو چرخدنده دندانهدار هماندازه تشکیل شده که در داخل یک محفظه نصب شدهاند. یک شفت به یکی از چرخدندهها متصل است و آن را به حرکت درمیآورد و چرخدنده دیگر نیز با آن درگیر شده و میچرخد. با جدا شدن چرخدندهها از یکدیگر در پورت ورودی، حجمی منبسط شده و خلاء ایجاد میشود که سیال را به داخل پمپ میکشد. سپس سیال بین دندانهها و بدنه محفظه گیر افتاده و به سمت خروجی پمپ منتقل میشود.
پمپهای دندهای خارجی به عنوان سادهترین و رایجترین نوع پمپ جابهجایی مثبت دوار شناخته میشوند. آنها مقرونبهصرفه هستند و دوام فوقالعاده بالایی دارند. میتوان آنها را با دبی 20 میلیلیتر در دقیقه تا بیش از 50 لیتر در دقیقه و با فشار تا 500 بار یافت. راندمان کلی این پمپها معمولاً بین 80 تا 90 درصد است.
کاربرد پمپ دنده ای خارجی:
این پمپها کاربرد عمومی دارند و در بیشتر سیستمها استفاده میشوند. از جمله کاربردهای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انواع روغنهای معدنی و روانکنندهها
- مواد افزودنی شیمیایی و اندازهگیری پلیمری
- اختلاط شیمیایی
- کاربردهای صنعتی، کشاورزی و هیدرولیک موبایل
- اسیدها، الکلها و حلالها
- پمپاژ آب و روغنهای سبک
پمپ هیدرولیک دنده ای داخلی
این نوع پمپ از دو چرخدنده به هم پیوسته استفاده میکند: یک چرخدنده بیرونی (روتور) که چرخدنده کوچکتر (هرزگرد) به صورت خارج از مرکز درون آن قرار میگیرد. یک قطعه هلالی شکل یا بوش، چرخدنده هرزگرد را در موقعیت خود نگه میدارد و به عنوان مهر و موم بین درگاههای ورودی و خروجی عمل میکند. چرخه با ورود سیال به درگاه مکش بین چرخدنده بیرونی و هرزگرد شروع میشود. با چرخش چرخدنده بیرونی، هرزگرد را به حرکت درمیآورد و با جدا شدن دندانهها، فشار ایجاد شده و سیال به داخل پمپ کشیده میشود. سپس سیال به سمت تخلیه حرکت کرده و با دوباره به هم پیوستن دندانهها، سیال از پمپ خارج میشود.
پمپ دنده داخلی به طور ویژه برای جابجایی و انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا طراحی شدهاند. آنها نسبت به پمپهای دندهای خارجی کارآمدتر، کمصداتر و قویتر هستند. محدوده عملکرد مفید آنها از 1cP تا بیش از 1,000,000cP است. راندمان کلی این پمپها معمولاً بین 70 تا 85 درصد میباشد.
کاربرد پمپ دنده ای داخلی:
این پمپها در سیستمهای با فشار کمتر و جریان بیشتر استفاده میشوند. همچنین در روان کردن پمپ روغن و شارژ کردن پمپ در فشار زیر 1000 پوند بر اینچ (psi) کاربرد دارند. از جمله کاربردهای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انواع روغنهای معدنی و روانکنندهها
- رزینها و پلیمرها
- الکلها و حلالها
- آسفالت و قیر
- فوم پلیاورتان
- صنایع غذایی (روغنهای گیاهی، کره، کاکائو، شکر، شربت، ذرت، خوراک دام و …)
- رنگ، جوهر و رنگدانه
- صابونها و سورفکتانتها
- گلیکول
- پمپ فرمان و پمپ هیدرولیک در ماشینآلات راهسازی
پمپ دندهای گوشوارهای
این نوع پمپ به واسطه فرم دندهها، صدای کمتری دارد و مشخصات آن مشابه پمپ دنده خارجی است.
پمپ دندهای ژیروتوری
به واسطه شکل ساختمانی، فضای کمتری را اشغال میکند.
بهترین پمپ هیدرولیک دنده ای چیست؟
پمپهای دندهای هیدرولیکی انواع مختلفی دارد که بهترین آن پمپ دنده ای گوشوارهای است.
دسته بندی های مرتبط : شیر کنترل فشار هیدرولیک | شیرهای کنترل جهت هیدرولیک
عملکرد پمپ دندهای هیدرولیک
پمپهای دندهای عملکرد بسیار سادهای دارند آنها شامل دو دنده متحرک هستند که در مواجهه با یکدیگر قرار دارند و توسط محرکهای مانند موتور الکتریکی یا موتور انتقال قدرت متصل میشوند. هنگامیکه دندهها به یکدیگر متصل میشوند، مایع هیدرولیکی در فضا میان آنها جابهجا میشود و از یک سمت ورودی به سمت خروجی حرکت میکند.
کاربرد پمپ دندهای هیدرولیک
همانطور که میدانید پمپهای دندهای هیدرولیکی یکی از پرکاربردترین مدل پمپهای است که در کار های صنعتی یا صنایع از آن استفاده میشود و میتوان به مهمترین کاربردهای پمپ دندهای هیدرولیکی اشاره کرد.
- صنعت نفت و گاز
- صنعت فولاد
- صنعت معدن
- صنایع ساختمانی
- صنایع خودروسازی
- صنعت کشاورزی
| ردیف | کاربرد کلی پمپ دندهای | پمپ دندهای خارجی | پمپ دندهای داخلی |
|---|---|---|---|
| 1 | انتقال روغن و سوخت | انواع روغنهای معدنی و روانکننده، سوخت و روغن خودرو، سوخت و روغن پرندهها | انواع روغنهای معدنی و روانکننده، نفت خام، روغن روانکننده، روغن دیزل، بنزین، گازوئیل، مازوت |
| 2 | جابجایی مایعات چسبناک | رزینها و پلیمرها، رنگها، جوهر و رنگدانهها | رزینها و پلیمرها، آسفالت و قیر، فوم پلیاورتان، صابونها و سورفکتانتها، گلیکول، شکلات، خمیرها |
| 3 | مواد شیمیایی | مواد افزودنی شیمیایی، اختلاط شیمیایی، اسیدها، الکلها و حلالها | پلاستیکها، سیلیکات سدیم، مایعات سوزاننده، اسیدها، الکلها و حلالها |
| 4 | صنایع غذایی | – | آبمیوه، شربت قند، کره، کاکائو، شکر، ذرت، روغنهای گیاهی، خوراک دام، شربت، سس، چسب، شکلات |
| 5 | سیستمهای هیدرولیک و ماشینآلات | کاربردهای صنعتی، کشاورزی و هیدرولیک موبایل، ماشینآلات ساختمانی (بیل مکانیکی، لودر)، تراکتور، سمپاش | پمپ فرمان، پمپ روغن، شارژ پمپ، ماشینآلات راهسازی، ماشینآلات بالابر |
| 6 | دیگر صنایع | ساخت فولاد ضد زنگ و کامپوزیت، سیستمهای خنککننده | صنایع خمیر و کاغذ، آهک، لاتکس |
علائم خرابی پمپ دندهای هیدرولیکی چیست؟
یکی از علائم مهم خرابی پمپ دندهای هیدرولیکی، کاهش راندمان دستگاه و اختلال در عملکرد سیستم حرکتی است. از دیگر نشانههای رایج خرابی این نوع پمپ میتوان به وجود سروصداهای غیرعادی در سیستم هیدرولیک، افزایش دمای سیال هیدرولیک و مشاهده حباب یا ذرات هوا در مدار اشاره کرد. وجود هر یک از این علائم میتواند بیانگر مشکل در عملکرد پمپ دندهای باشد و نیاز به بررسی و تعمیر فوری را نشان دهد. علائم خرابی پمپ هیدرولیک دنده ای شامل موارد زیر است:
- عدم پمپاژ سیال
- داغ کردن پمپ
- نشتی
- سر و صدای زیاد و ارتعاشات غیر عادی
- کم بودن دبی پمپ
- افزایش توان مصرفی پمپ
| نشانه خرابی | علت خرابی | راهحل تعمیر |
|---|---|---|
| عدم مکش سیال | گرفتگی خط مکش یا وجود نشتی، ارتفاع مکش بیش از حد، کارکرد معکوس موتور الکتریکی، ویسکوزیته بالای سیال | بررسی و رفع گرفتگی/نشتی خط مکش، کاهش ارتفاع مکش، بررسی جهت گردش موتور، گرم کردن سیال |
| نوسان فشار سیال | تنظیم نبودن شیر اطمینان، نشتی در مدار پمپاژ سیال | تنظیم دوباره شیر اطمینان، چک کردن خط مکش و فشار |
| کم بودن دبی پمپ | گرفتگی خط مکش یا نشتی، سایش شدید چرخدندهها، سرعت کم موتور، تنظیم نبودن شیر اطمینان | بررسی و رفع گرفتگی/نشتی، بررسی و تعویض قطعات ساییده، تعمیر موتور، تنظیم شیر اطمینان |
| سر و صدا و ارتعاشات بیش از اندازه | تراز نبودن موتور و پمپ، لقی بین قطعات، وجود هوا در پمپ، پدیده کاویتاسیون | تنظیم تراز بودن موتور و پمپ، بررسی خط مکش و حذف عوامل نفوذ هوا، کاهش ارتفاع مکش |
| گرم شدن بیش از اندازه پمپ | اصطکاک شدید بین قطعات، گرم بودن سیال | بررسی و اصلاح لقی بین قطعات، تعویض قطعات، کاهش دمای سیال |
| نشت سیال از آببند مکانیکی | مونتاژ اشتباه قطعات، خراشیدگی یا پوسیدگی آببندها | بررسی و مونتاژ دوباره مطابق دستورالعمل، تعویض آببندها |
مزایای پمپ هیدرولیک دنده ای
پمپهای هیدرولیک دندهای به خاطر ویژگیهای منحصربهفرد خود در صنایع مختلف بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. یکی از مهمترین خصوصیات این پمپها، دقت بالای آنها در انتقال مقدار مشخصی از سیال در هر دور چرخدنده است که باعث ایجاد جریان یکنواخت و با نوسان کم میشود؛ این موضوع در بسیاری از کاربردهای صنعتی اهمیت ویژهای دارد. پمپهای دندهای از نظر سازگاری و تطبیقپذیری نیز بسیار انعطافپذیر هستند و میتوانند انواع سیالات با ویسکوزیته و چگالیهای متفاوت – از جمله مواد شیمیایی، روغنها، روانکنندهها، رنگها و چسبها – را به راحتی جابجا کنند.
از دیگر مزایای این پمپها میتوان به قابلیت اطمینان و عمر مفید طولانی و همچنین تعمیر و نگهداری آسان آنها به دلیل داشتن قطعات متحرک کمتر و دسترسی راحت اشاره کرد. راندمان بالا و مصرف انرژی مقرونبهصرفه، طراحی جمعوجور با قابلیت نصب در فضاهای محدود، هزینههای پایین به دلیل ساختار ساده و نیاز کم به تعمیرات، و قابلیت خودپرایمینگ نیز از ویژگیهای برجسته پمپهای دندهای به شمار میروند. همچنین این نوع پمپ نسبت به تغییرات ویسکوزیته و چگالی سیال حساسیت کمی دارد، میتواند در هر دو جهت بچرخد (تخلیه و پر کردن مخزن)، و احتمال بروز پدیده کاویتاسیون در آن کاهش یافته است. مجموعه این ویژگیها، پمپهای دندهای را به گزینهای محبوب و کارآمد در بسیاری از فرآیندهای صنعتی تبدیل کرده است.
معایب و محدودیتهای پمپ هیدرولیک دنده ای
با وجود مزایای متعدد، پمپهای هیدرولیک دندهای دارای معایب و محدودیتهایی نیز هستند که در هنگام انتخاب و استفاده باید مورد توجه قرار گیرند. یکی از مهمترین مسائل، حساسیت این پمپها به ذرات جامد ساینده است؛ وجود رسوبات و آلودگیهای جامد در سیال میتواند باعث سایش قطعات متحرک و کاهش طول عمر پمپ شود، بهخصوص در پمپهای دندهای خارجی که یاتاقانها بیشتر با سیال در تماس هستند. همچنین، این پمپها برای عملکرد صحیح نیازمند روانکاری دائمی توسط سیال پمپ شونده هستند و نمیتوانند برای مدت طولانی به صورت خشک کار کنند.
از دیگر محدودیتها، میتوان به توان تحمل فشار این پمپها اشاره کرد؛ اگرچه میتوانند فشار نسبتاً بالایی ایجاد کنند، اما برای کاربردهای بسیار پرفشار نسبت به پمپهای پیستونی محدودتر هستند. تغییرات شدید دما نیز ممکن است مشکلاتی مانند انبساط یا انقباض قطعات داخلی و در نتیجه کاهش فواصل و افزایش سایش را به دنبال داشته باشد. لزوم استفاده از شیرهای بایپس نیز از دیگر محدودیتهاست که به دلیل ادامه پمپاژ در صورت انسداد مسیر خروجی، برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات باید حتما تعبیه شود.
همچنین، پمپهای دندهای خارجی برای سیالات حساس به برش مناسب نیستند و ممکن است باعث آسیب به فرمولاسیون مایعاتی مانند مواد غذایی، رنگ یا صابون شوند، هرچند نوع داخلی آنها با سرعت کم، معمولاً برای این مواد به کار میرود. صدای نسبتاً زیاد در حین کار، کاهش راندمان حجمی در دور یا دبی پایین، و سایش تدریجی چرخدندهها و یاتاقانها از دیگر چالشهایی است که در استفاده از پمپهای دندهای باید به آنها توجه کرد. تمامی این موارد، انتخاب و نگهداری مناسب پمپ دندهای را در هر کاربردی حیاتی میسازد.
قیمت پمپ دنده ای
قیمت پمپ هیدرولیک دندهای تحت تاثیر مجموعهای از عوامل فنی و اقتصادی قرار میگیرد. نخست، کیفیت ساخت و برند قطعات به کار رفته در پمپ نقش مهمی در تعیین قیمت دارد؛ بهطور معمول، استفاده از قطعات با کیفیت بالا و برندهای معتبر موجب افزایش هزینه نهایی میشود. ظرفیت یا دبی و همچنین میزان فشار قابل تحمل پمپ نیز مستقیماً بر قیمت آن اثرگذارند؛ هر چه توان، عملکرد و ابعاد پمپ بیشتر باشد، قیمت آن نیز افزایش خواهد یافت. متریال یا جنس بدنه و قطعات داخلی پمپ (مانند چدن، فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم) نیز یکی از عوامل تعیینکننده قیمت است، بهطوری که پمپهایی با جنس مقاومتر و تخصصیتر معمولاً گرانتر هستند. علاوه بر این موارد، شرایط بازار، نوسانات نرخ ارز، هزینههای حملونقل و شرایط اقتصادی روز نیز میتواند باعث تغییر در قیمت نهایی این تجهیزات شود.
نتیجه گیری
پمپ هیدرولیک دندهای به عنوان یکی از اجزای کلیدی در سیستمهای هیدرولیک، با استفاده از حرکت چرخدندهها برای پمپاژ سیالات با دبی مثبت، در صنایع مختلف نقش مهمی ایفا میکند. این پمپها به دلیل طراحی ساده، راندمان بالا، قابلیت اطمینان و نگهداری آسان، یکی از رایجترین انتخابها در سیستمهایی هستند که به نیروی سیال هیدرولیک نیاز دارند. با وجود چالشهایی نظیر حساسیت به آلودگی و محدودیت در فشار، انتخاب صحیح، نگهداری مناسب و توجه به پیشرفتهای تکنولوژیکی میتواند به بهبود عملکرد و افزایش عمر مفید سیستمهای هیدرولیک کمک شایانی کند.
پمپ دندهای هیدرولیک را میتوان به یک قلب تپنده در سیستمهای صنعتی تشبیه کرد؛ همانطور که قلب خون را با فشار و جریان ثابت در بدن به گردش درمیآورد تا حیات حفظ شود، پمپ دندهای نیز سیال هیدرولیک را با دقت و پیوستگی در مدار به حرکت درمیآورد تا ماشینآلات حیاتی صنایع بدون وقفه و با کارایی بالا به فعالیت خود ادامه دهند.
شما می توانید جهت خرید تجهیزات هیدرولیک به سایت نیوان مراجعه نمائید و از طیف وسیع محصولات هیدرولیک اقدام به انتخاب محصول خود نمائید.
